GLADHEN WULANGAN 1
ULANGAN HARIAN 1
1.
Wohing kasusastran Jawa kang nyaritakake
lakune paraga ing saperangan urip kang nabet (berkesan) lan biasane ora luwih saka 5000
tembung diarani …..
a.
Novel
b.
Cerkak
c.
Cerbung
d.
Cergam
2.
Tokoh ing cerita kang watak wantune becik,
tansah mbiyantu paragatama diarani tokoh …..
a.
Antagonis
b.
peri-perial
c.
figuran
d.
Protagonis
3.
Carita kang nyritakake saka klimaks
banjur konflik nganti entek-entekan purnaning crita iku nggunakake alur
a.
Maju
b.
Mundur
c.
Mundur maju
d.
Campuran
Wacan 1
“Dinten Kartini
menika rak kangge ngurmati Raden Ajeng Kartini, awit piyambakipun sampun maringi tuladha ingkang kedah
dipuntindakaken putri Indonesia. Wanita Indonesia menika kedah sekolah lan
sinau supados saged sababag kalih para
priyanipun. Kamangka kebaya menika rak satunggaling
simbol kekiranganipun wanita, kados ingkang dipunngendikakaken Ki dhalang, bilih wanita menika asring kesrimpet tapih
kabotan pinjung.”
Jlentrehe
Palupi. (Kapethik saking
cariyos cekak: Antarane Kartini lan Palupi)
4.
Pethikan carita ing nduwur kasebut
nuduhake perangan …..
a.
Amanat lan irah-irahan
b.
Tema lan setting
c.
Tema lan watak
d.
Setting lan paraga
5.
Wose crita kasebut yaiku .....
a.
Palupi sarujuk menawa mengeti dina Kartini
b.
Palupi ora sarujuk karo pengetan dina Kartini
c.
Palupi sarujuk menawa pengetan dina Kartini bocah putri
padha nganggo kebaya lan jaritan
d.
Palupi ora sarujuk manawa pengetan dina Kartini bocah
putri padha nganggo kebaya lan jaritan
6.
Kepriye manut panemune Palupi ngenani kebaya iku?
a.
Kebaya pinangka simbol kaluwihane wanita
b.
Kebaya pinangka simbol kasulistyaning wanita
c.
Wanita kang nganggo kebaya tambah ayu lan luwes
d.
Kebaya pinangka simbol kekurangane wanita
Bu
Marni :
“Kepriye ndhuk, kowe gelem
ora?”
Dewi :
“Kula jane boten radi cocog
Bu, nanging kula ajrih
menawi
bapak duka.”
Bu
Marni :
“Ora cocog amarga apa
ndhuk? Apa merga bocahe
wis
tuwa?”
Dewi :
“Boten Bu, amargi kula
sampun gadhah pilihan.”
7.
Pacelathon sing dirembug Bu Marni lan
Dewi babagan ….
a. Dewi
ora cocog karo pilihane wong tuwane
b. Bu
Marni lan Dewi wedi karo bapake
c. Bapake
Dewi seneng nesu
d. Bu
Marni pengin rabi
8.
Tokoh Aku ing cerkak Sertifikatku iku
jenenge ……..
a.
Pak Tegar
b.
Pak Yanto
c.
Pak Purwo
d. Pak
Wardaya
9.
Tokoh Pak Wardaya ing cerkak
Sertifikatku nduweni watak …….
a.
seneng tetulung
b.
gampang nesu
c.
ngeyel
d.
Sabar
10. Amanat
kang kinandhut ing cerkak kena kanggo ……
a.
tontonan lan tuntunan
b.
nambahi sesanggane urip
c.
kaca benggala uripe manungsa
d.
mangerteni jati dhiri bangsa
Nanging
esuke, mruput banget. Sriyanto wis tekan omahe Hartini. Kagawa rasa kuwatir
kelangan priya papan ugeraning ati.
11. Pratelan
cerkak kasebut nuduhake perangan ……..
a.
tema
b.
setting
c.
alur
d.
paraga
12. Urutaning
crita saka wiwitan nganti pungkasan diarani …….
a.
setting
b.
tema
c.
alur
d.
konflik
13. Papan
lan wektu dumadine crita ing cerkak diarani ……….
a.
amanat
b.
konflik
c.
alur
d.
setting
Tindak-tanduke
Tini ana owah-owahane. Dheweke wis ora nggunakake dhuwite kanggo jajan utawa
dolanan. Dhuwit sangu sekolah utawa dhuwit sing ditampa saka wong tuwane,
age-age dilebokake celengan.
14. Miturut
pratelan ing ndhuwur watake Tini iku …..
a.
gemi
b.
ngebreh
c.
boros
d.
medhit
“Duwe
kerdhus pira Pak?”
“Ya
ana yen mung 40, ning dilangi nole alias 4” Jawabku sakenane.
“
Wooo ditakoni tenanan!” Karo mecucu.
“Lha
wong ora tau diklat kok ditakoni kerdus”. Wangsulanku
15. Sing
dikarepake kerdhus ana ing pethikan cerkak sertifikatku iku …….
a.
kerdhus karton
b.
sertifikat lemah
c.
kertas rosokan
d.
sertifikat pelatihan
Banjur sing taun
1995 pola 150 jam neng ngendi ya? Apa neng ngomah?”Pitakone batinku karo aku
ngeling-eling anggonku simpen sertifat mau.“Mbok menawa dadi siji karo SK Pembagian
Tugas ing rak buku ngomah!” batinku karo ngeyem-yemi atiku. Budhal Sekolah
motor age-age dakblandhange sakayange kareben cepet tekan ngomah. Bubar sholat
Duhur lan mangan age-age rak buku dakudhal-udhal kanggo nggoleki Sertifikat
Pelatihan. Dakklumpukkake mung ana 7, wiwit taun 2000-nan. Sing tahun 1995
meksa durung ketemu.
16. Pethikan
cerkak Sertifikatku ing ndhuwur nuduhake menawa Pak Tegar iku wong sing ……
a.
ora setiti, lalen
b.
setiti, ngati ati
c.
gemi, setiti
d.
pinter nyenyimpen
17. Apa
sing dikarepake: “dikeruk ngetuk,
disusruk mumbul” ana ing cerkak Sertifikatku iku?
a.
ora tau duwe dhuwi
b.
ora tau kentekan dhuwit
c.
dhuwite akeh banget
d.
dhuwite simpenan akeh
18. Cergam iku manawa ing istilah padha karo ....
a.
Komik
b.
Roman
c.
Gambar umbul
d.
Drama
19. Sajrone
praktek maca cerkak, ana bab kang kudu digatekake ing antarane wirasa,
tegese ….
a.
Ngucapake tembung kanthi cetha
b.
Solah bawa trep karo naskah cerkak
c.
Bisa mbedakake lan milahake siji-sijine
tokoh lan swasana ing cerkak
d.
Bisa nyuwarakake saben tokoh kanthi
becik
20. Ing
ngisor iki titikane cerkak, kajaba ….
a. Asipat
naratif
b. Nyritakake
sawijining tokoh
c. Asipat
fiktif
d. Asipat
argumentative
KOMPETENSI
DASAR SERAT TRIPAMA
Pilihen a, b, c utawa d wangsulan kang trep!
1.
Serat
Tripama menika anggitanipun ….
a.
Sri
Mangkunagara IV c. R.
Ng. Ranggawarsita
b.
Sri
Paku Buwana IV d. Sri
Paku Alam VIII
2.
Serat
Tripama dipunanggit wonten ing sekar….
a.
Sinom c.
Dhandhanggula
b.
Asmaradana d. Mijil
3.
Paraga
ringgit ingkang kangge patuladhan ing Serat Tripama inggih menika ….
a. Sumantri c.
Kumbakarna
b. Adipati Karna d. a, b, c leres
4.
Harjuna
Sasrabahu menika ratu ing negari ….
a. Hastina c.
Ngalengka
b. Mahispati d.
Ngawangga
5.
Raden
Sumantri saged kangge patuladhan jalaran ….
a.
Raden
Sumantri mbelani negarinipun
b.
Raden
Sumantri netepi tigang gegebengan inggih menika guna, kaya, purun
c.
Raden
Sumantri nggadhahi watak satriya
d.
Raden
Sumantri kepengin males kasaenanipun Harjuna Sasrabahu
6.
Ingkang
pikantuk sebatan “ditya Ngalengka aji” inggih menika ….
a. Kumbakarna c.
Anoman
b. Sukrasana d.
Rahwana
7.
Dasanamanipun
tembung diyu ingkang leres inggih menika ….
a.
buta,
yaksa, wil, danuja c.
rewanda, pragosa, wre, wil
b.
yaksa,
rewanda, maruta, her d. bala
kapi, diyu, baskara, her
8.
Watak
awonipun Raden Sumantri ingkang boten pantes dipuntulad inggih menika ….
a.
mentala
lan tegel mejahi rayinipun piyambak
b.
wani
dhateng ratu gustinipun
c.
wani
dhateng rakanipun Rahwana
d.
a
lan b leres
9.
Kumbakarna
saged kangge patuladhan jalaran ….
a.
Kumbakarna
netepi sumpah satriya males kasaenanipun ingkang raka Rahwana
b.
Kumbakarna
nggadhahi watak pinter, sugih kaprawiran, lan kendel
c.
Kumbakarna
anggenipun majeng perang namung mligi mbelani nusa, bangsa lan negarinipun
Ngalengka, boten mbelani Rahwana ingkang angkara murka
d.
Kumbakarna
nggadhahi watak satriya lan tansah mbelani ingkang leres
10. Surya Putra saged
kangge patuladhan jalaran ….
a.
Surya
Putra netepi sumpah satriya lan badhe males kasaenanipun Duryudana
b.
Surya
Putra netepi tekad satriya tansah mbelani bebener
c.
Surya
Putra tansah mbangun miturut dhateng Dewi Kunthi
d.
Surya
Putra tresna dhateng sedherekipun para Pandhawa, senajan para Pandhawa menika
benten bapa
11. Surya Putra menika
ratu ing ….
a.
Ngalengka c. Ngawangga
b.
Hastina d. Mahispati
12. Surya Putra kaliyan
Pandhawa menika pernahipun ….
a. sedherek tunggil bapa ibu c. sedherek tunggil ibu
b. sedherek tunggil bapa d.sedherek tunggil bapa benten ibu
13. Ingkang mejahi Surya
Putra inggih menika …..
a. Duryudana c. Adipati Karna
b. Werkudana d. Arjuna
14. Ibunipun Surya Putra
inggih menika ….
a. Dewi Citrawati c. Dewi Sinta
b. Dewi Kunthi d. Dewi Madrim
15. Serat Tripama
menika dipuntujokaken kage ….
a. sedaya tiyang
c. nem-neman
b. para prajurit d.
para siswa
GLADHEN
WULANGAN 3
ULANGAN HARIAN 3
Wacan 1
Amenangi jaman edan,
Ewuhaya ing pambudi,
Melu ngedan ora tahan,
Yen tan melu anglakoni,
Boya keduman melik,
Kaliren wekasanipun.
Dilalah karsa Allah,
Begja-begjane kang lali,
Luwih begja kang eling lawan waspada.
1. Tembang ing ndhuwur iku tembang …..
a. Sinom c. Asmaradana
b. Dhandhanggula d. Mijil
2.
Tembang ing ndhuwur
iku cuplikan saka serat ….
a. Wulangreh c. Wedhatama
b. Kalatidha d. Bharatayuda
3.
Tembang ing ndhuwur anggitane …..
a. Sri Sultan HB IX c. Sri
Paku Buwana IV
b. Sri Mangkunagara IV d. R. Ng. Ranggawarsita
4.
Tembang ing ndhuwur ana 9 …..
a. pada c. gatra
b. guru wilangan
d. pupuh
5.
Asma timure R. Ng. Ranggawarsita yaiku
….
a. Raden Bagus
Burhanudin
b. Bagus Burhan
c. Raden Burham
d. Bagus Burham
6.
Sing dikarepake jaman edan yaiku ….
a. jaman sing
kepenak c. jaman bubrah aturane
b. jaman larang
pangan d. jaman reformasi
7.
Kepriye rasaning ati wong sing urip ing
jaman edan?
a. bisa tentrem
uripe donya akherat
b. rumangsa beja
anggone urip
c. wedi yen
nganti kaliren
d. ewuh pakewuh
wusana rusak tatanane
8.
Tegese eling lawan waspada yaiku ….
a. eling marang
kabeh tumindak, waspada marang
wong liya
b. eling lan
waspada marang wong ala/jahat
c. eling marang
Gusti Allah, waspada marang sakabehe
tumindak
d. eling lan
waspada supaya ora kaliren
9.
Ing ngisor iki kalebu anggitane R. Ng. Ranggawarsita,
Kajaba ….
a. Ramayana c. Jaka lodhang
b. Sabda jati d. Cemporet
10. Recane
R. Ng. Ranggawarsita dibangun ing Museum….
a. Gedhong Gajah
c. Jogja Kembali
b. Radya Pustaka d. Sana Budaya
Wacan 2
Lamun
sira anggeguru kaki,
Amiliha
manungsa kang nyata,
Ingkang
becik martabate,
Sarta
kang wruh ing kukum,
Kang
ngibadah lawan wirangi,
Sokur
oleh wong tapa,
Ingkang
wus amungkul,
Tan
mikir pawewehing lyan,
Iku
pantes sira guronana kaki,
Sartane
kawruhana. (Serat Wulangreh, Sri Paku Buwana IV)
11. Nitik
cacahing gatra tembang ing ndhuwur iku tembang ….
a. Sinom c.
Dhandhanggula
b. Asmaradana d.
Maskumambang
12. Gancaranipun
tembang ing nginggil ingkang leres inggih menika ….
a.
Yen golek guru, miliha wong kang becik
tumindake, kang ngerti tata krama lan isin yen tumindak ala. Sokur wong mau
seneng tirakat, seneng ngarep-arep diwenehi wong liya. Mangertia yen wong kang
kaya mangkono iku pantes didadekake guru.
b.
Menawa kowe maguru, miliha wong kang
becik tumindake, kang ngerti ukum, ngibadah, isin yen tumindak ala. Sokur wong
mau seneng tirakat ora mung ngarep-arep diwenehi wong liya. Mangertia yen wong
kang mangkono iku pantes didadekake guru, ngelmune pantes koksinau.
c.
Menawa kowe maguru, miliha wong kang sugih
ngelmu, senajan ora ngerti ukum, nanging yen sregep ngibadah lan seneng tirakat
wong mau pantes kokdadekake guru.
d.
Menawa kowe maguru, aja milih-milih
wong, senajan wong mau tumindake ora becik , lan ora ngerti ukum nanging waton
sregep ngibadah lan tirakat, wong mau pantes didadekake guru.
13. “Kang ngibadah lawan wirangi”.
(Gatra 5) Tembung wirangi tegese ….
a. isin tumindak
ala c.
tumindake ala
b. tumindakake
tansah gawe wiring d.
seneng gawe wiring
14.
Menawi badhe nyerat sekar macapat kedah
nyumerapi paugeranipun sekar macapat, inggih menika …..
a. guru
swara, guru lagu, guru gatra
b. guru
lagu, guru sastra, guru wilangan
c. guru
gatra, guru lagu, guru wilangan
d. guru
basa, guru sastra, guru gatra
PEMERINTAH
KABUPATEN GUNUNGKIDUL
DINAS PENDIDIKAN
PEMUDA DAN OLAH RAGA
SMP NEGERI 2
PATUK
Alamat : Jl. Yogya-Wonosari KM
24, Patuk, Gunungkidul 55862 Telp. 7478763
ULANGAN TENGAH
SEMESTER GANJIL
TAHUN PELAJARAN
2012/2013
Mata
Pelajaran : Bahasa Jawa
Kelas : IX
Hari/Tanggal :
Waktu : 90 Menit
Wenehana tandha
ping (X) ana ing aksara a, b, c,
utawa d tumrap wangsulan kang kok
anggep bener!
Wacan 1
Marno mono umure lagi ngancik pat belas taun,
sekolahe isih ana klas siji SMP Negri ing sakcedhake desane. Dheweke kuwi
putrane Pak Dhukuh Paren ya Pak Saiman, priyayi sing kondhang sugih, becik
atine, lan pinter momong rakyat ing padhukuhane. Eman, dene anake lanang sing
mung semata wayang iku beda banget watake karo wong tuwane. Dhasar anake
wong sugih mula sapenjaluke tansah keturutan. Yen Pak Saiman
karo sing putri mono, ora seneng nguja bocah, panyuwune putrane dituruti janji
penting lan migunani tumrap sekolahe
1.
Kang dudu wewatakane Pak Saiman manut
cuplikan cerkak ing dhuwur yaiku ……
a.
Becik atine
b.
Pinter momong rakyat
c.
Nguja anake lanang
d.
Nuruti panjaluke anak sauger migunanikanggo sekolahe
2.
Pira putrane Pak Saiman manut pethikan cerkak ing
ndhuwur?
a.
Siji
b.
Loro
c.
Telu
d.
akeh
Wacan 2
“Punika ngaten. Kala wau wonten
ing jembatan penyeberangan ngajeng menika, piyambakipun dipunwastani nyopet
arta. Dening tiyang-tiyang kathah lajeng dipungebugi ngantos kados ngaten.
Keleresan kula sumerep, lajeng kula bekta wonten kantor polisi mriki kaliyan ngrantos ambulans”, ngendikane
sawijining bapak polisi
njlentrehake
3.
Wong
sing digebugi mau jalarane ….
a.
nyopet
dhuwit
b.
kecopetan
dhuwit
c.
didakwa
nyopet dhuwit
d.
arep
nyopet dhuwi
4.
Pethikan crita ing ndhuwur njupuk setting .....
a.
Jembatan penyeberangan
b.
Mobil ambulans
c.
Kantor pos
d.
Kantor Polisi
5.
Intisarine
cuplikan cerkak ing dhuwur yaiku .....
a.
Masarakat padha kulina
main hakim
b.
Copet kudu dibrastha
c.
Polisi kudu paring pengayoman marang sapa wae
d.
Yen ana ing jembatan penyeberangan kudu ngati-ati
6.
Amanat
kang kinandhut ing cerkak kena kanggo …
a.
Tontonan
lan tuntunan
b.
Nambahi
sesanggane (beban) urip
c.
Kaca
benggala(tuntunan) uripe manungsa
d.
Mangerteni
jati dhiri manungsa
7. Kang
kalebu crita fiksi gancaran kaya ing ngisor iki, kajaba .....
a.
Cerkak
b.
Cerbung
c.
Geguritan
d.
Roman
Wacan 3
“Dinten
Kartini menika rak kangge ngurmati Raden Ajeng Kartini, awit piyambakipun sampun maringi tuladha ingkang kedah
dipuntindakaken putri Indonesia. Wanita Indonesia menika kedah sekolah lan
sinau supados saged sababag kalih para
priyanipun. Kamangka kebaya menika rak satunggaling simbol
kekiranganipun wanita, kados ingkang dipunngendikakaken Ki dhalang, bilih wanita menika asring kesrimpet tapih
kabotan pinjung.”
Jlentrehe
Palupi. (Kapethik saking cariyos cekak:
Antarane Kartini lan Palupi)
8.
Pethikan
carita ing nduwur kasebut nuduhake perangan …..
e. Amanat lan irah-irahan
f. Tema lan setting
g. Tema lan watak
h. Setting lan paraga
9.
Wose crita kasebut yaiku .....
e.
Palupi sarujuk menawa mengeti dina Kartini
f.
Palupi ora sarujuk karo pengetan dina Kartini
g.
Palupi sarujuk menawa pengetan dina Kartini bocah putri
padha nganggo kebaya lan jaritan
h.
Palupi ora sarujuk manawa pengetan dina Kartini bocah
putri padha nganggo kebaya lan jaritan
10. Kepriye
manut panemune Palupi ngenani kebaya iku?
a.
Kebaya pinangka simbol kaluwihane wanita
b.
Kebaya pinangka simbol kasulistyaning wanita
c.
Wanita kang nganggo kebaya tambah ayu lan luwes
d.
Kebaya pinangka simbol kekurangane wanita
Wacan
4
Bu Marni : “Kepriye ndhuk, kowe gelem
ora?”
Dewi : “Kula jane boten radi cocog
Bu, nanging kula ajrih
menawi
bapak duka.”
Bu Marni : “Ora cocog amarga apa
ndhuk? Apa merga bocahe
wis
tuwa?”
Dewi :“Boten Bu, amargi
kula
sampun gadhah pilihan.”
11. Pacelathon sing
dirembug Bu Marni lan Dewi babagan ….
e. Dewi ora cocog karo
pilihane wong tuwane
f. Bu Marni lan Dewi wedi
karo bapake
g. Bapake Dewi seneng
nesu
h. Bu Marni pengin rabi
Wacan 5
“Sabar
Nit, sabarna atimu!” Galih ngarih-arih Nita
“Mas Tama wis katimbalan Gusti, Mas”
wangsulane Nita
“Nit,
kabeh wong urip iku yen wis tekan titi wancine, kabeh mesthi ngalami mati.
Sebab mati kuwi wates pungkasaning urip. Klebu uga aku lan kowe, Dhik Tama sisihanmu
lan kabeh titahing Gusti Allah, mesthi ngalami mati.”
12.
Swasana
kang diandharake nuduhake sedhih amarga ….
a.
Nita
kepaten Galih, garwane
b.
Galih
kepaten Tama, garwane
c.
Nita
kepaten Tama, garwane
d.
Tama
kepaten Nita, sisihane
Wacan 6
“Wis, Ndhuk rasah digetuni.
Pancen wis garise awakmu ora bisa nerusake sekolah. Awake dhewe ora mung
ndheweki, isih akeh bocah-bocah sing ora bisa sekolah merga ora nduwe ragad.
Sekolah jaman saiki pancen larang. Ora mung ragad sekolah, kabeh rega-rega
saiki padha mundhak nyekik wong-wong sing kesrakat kaya awake dhewe iki.
Nanging, awake dhewe kudu tetep syukur isih bisa mangan, wong-wong sing padha
manggon ana ngisor-ngisor kreteg, ana emper-emperan toko kae wis ora bisa
sekolah uga anggone mangan kangelan.” Ngendikane ibu ngeyem-yemi aku.
13. Sing
dudu
wewatekane Ibu manut cerkak ing ndhuwur yaiku …
a.
Tetep
syukur mring Gusti
b.
Aja nggresula
c.
Nrima
panduming Gusti
d.
Nggetuni
nasib sing dadi wong miskin
14.
Ing
ngisor iki titikane cerkak, kajaba ….
e.
Asipat
naratif
f.
Nyritakake
sawijining tokoh
g.
Asipat
fiktif
h.
Asipat
argumentative
15.
Bab
sing dadi inti pokok crita diarani
......
a. irah-irahan
b. tema
c. alur
d. konflik
16.
Papan
lan wektu dumadine crita ing cerkak diarani …
a. amanat
c. konflik
b . setting
d. paraga
17.
Cerita
fiksi kang nyritakake saka jaman
saiki banjur konflik nganti entekan
purnaning crita iku nggunakake alur …
a.
Maju
b.
Mundur
c.
Campuran
d.
Regresif
18.
Sajrone praktek maca cerkak, ana bab
kang kudu digatekake ing antarane wirasa, tegese ….
e.
Ngucapake tembung kanthi cetha
f.
Solah bawa trep karo naskah cerkak
g.
Bisa mbedakake lan milahake siji-sijine
tokoh lan swasana ing cerkak
h.
Bisa nyuwarakake saben tokoh kanthi
becik
19.
Gambar
ing ndhuwur kalebu ......
a.
Novel
b.
Cerkak
c.
Kalawarti
d.
Cergam
20.
Sing
diarani komik yaiku ……
a.
Rerangkening
crita kang mawa ilustrasi gambar
b.
Crita
mawa ilustrasi gambar kang nyedihake
c.
Crita
mawa ilustrasi gambar kang werna-werna
d.
Rerangkening
crita kang mawa pacelathon (dialog)
21.
Wong
kang ahli gawe komik diarani ....
a.
Musikus
b.
Komikus
c.
Komisaris
d.
Orator
22.
Bab
sing kudu digatekake nalika nindakake diskusi kaya ing ngisor iki, kajaba ......
a.
Aja
golek menange dhewe
b.
Menehi
wektu marang wong liya kanggo ngandharake panemu
c.
Manawa
ngandharake panemu ora kudu kanthi waton utawa dhasar kang tinemu nalar
d.
Aja
rumangsa manawa panemune awake dhewe sing paling bener
Wacan 7
Tindak-tanduke Tini ana
owah-owahane. Dheweke wis ora nggunakake dhuwite kanggo jajan utawa dolanan.
Dhuwit sangu sekolah utawa dhuwit sing ditampa saka wong tuwane, age-age
dilebokake celengan.
23. Miturut pratelan ing
ndhuwur watake Tini iku …..
a.
gemi
b.
ngebreh
c.
boros
d.
medhit
Wacan 8
“Duwe
kerdhus pira Pak?”
“Ya ana
yen mung 40, ning dilangi nole alias 4” Jawabku sakenane.
“ Wooo
ditakoni tenanan!” Karo mecucu.
“Lha
wong ora tau diklat kok ditakoni kerdus”. Wangsulanku
24. Sing dikarepake
kerdhus ana ing pethikan cerkak sertifikatku iku …….
a.
kerdhus
karton
b.
sertifikat lemah
c.
kertas rosokan
d.
sertifikat
pelatihan
Wacan
9
Banjur sing taun 1995 pola 150
jam neng ngendi ya? Apa neng ngomah?”Pitakone batinku karo aku ngeling-eling
anggonku simpen sertifat mau.“Mbok menawa dadi siji karo SK Pembagian Tugas ing
rak buku ngomah!” batinku karo ngeyem-yemi atiku. Budhal Sekolah motor age-age
dakblandhange sakayange kareben cepet tekan ngomah. Bubar sholat Duhur lan
mangan age-age rak buku dakudhal-udhal kanggo nggoleki Sertifikat Pelatihan.
Dakklumpukkake mung ana 7, wiwit taun 2000-nan. Sing tahun 1995 meksa durung
ketemu.
25. Pethikan cerkak
Sertifikatku ing ndhuwur nuduhake menawa Pak Tegar iku wong sing ……
a.
ora
setiti, lalen
b.
setiti, ngati ati
c.
gemi, setiti
d.
pinter
nyenyimpen
26. Apa sing dikarepake: “dikeruk ngetuk, disusruk mumbul” ana ing
cerkak Sertifikatku iku?
a.
ora
tau duwe dhuwi
b.
ora tau kentekan dhuwit
c.
dhuwite
akeh banget
d.
dhuwite
simpenan akeh
27. Sajrone praktek maca
cerkak, ana bab kang kudu digatekake ing antarane wirasa, tegese ….
a.
Ngucapake
tembung kanthi cetha
b.
Solah
bawa trep karo naskah cerkak
c.
Bisa
mbedakake lan milahake siji-sijine tokoh lan swasana ing cerkak
d.
Bisa
nyuwarakake saben tokoh kanthi becik
28.
Ing
ngisor iki titikane cerkak, kajaba ….
a.
Asipat
naratif
b.
Nyritakake
sawijining tokoh
c.
Asipat
fiktif
d.
Asipat
argumentative
29. Tokoh
kang ala watak wantune lan tansah gawe reridhu
diarani tokoh ….
a.
Protagonist
b.
Antagonis
c.
Tritagonis
d.
Figuran
Wacan 10
Dokter
lan perawate kluyur-kluyur lunga. Aku dheleg-ndheleg ana ruangan mau. Eba
kagetku, dakrungu ibune bocah-bocah nggugah aku, “Mas, tangi. Wis esuk.”.
30. Tembung
dheleg-ndheleg tegese…
a.
Mikir
b.
Ngalamun
c.
Ngalamun sinambi mikir
d.
Jagongan
Gatekna
cerkak ing ngisor iki!
|
P
|
onakanku sing cilik dhewe lagi nangis. Tangise ora
kaya biyasane. Iki gawe jengkele ibune sing lagi sibuk nyiapake mulang.Bojone
durung mulih saka nyambut gawe. Dene anak-anake liyane wis padha mlebu neng
kamare dhewe-dhewe, njekut sinau nyiapake ujian komprehensif.
"Kang Letug, tulung ya, dijaga anakku iki.Dineng-nengi ben ora ngganggu. Aku jan lagi buneg tenan lho." Panjaluke adhiku wadon iki.
"Ya, dak neng-nengane." Aku banjur mlaku nyedhaki ponakanku sing umure durung ana limang taun.
"Udah yah...Mama sedang sibuk tuh. Kan kasihan kalau adik nangis terus.." Aku omong nganggo basa Indonesia.
Pancen bocah jaman saiki basa Jawa sing alus ora padha ngerti. Mulane ing kulawargane adhiku, basa padinane campur. Malah luwih akeh padha nganggo basa Indonesia. Rasane lucu yen aku nyoba nganggo basa Jawa sing alus. Bocah-bocahe padha ora seneng. Banjur miwiti nganggo basa Indonesia.Bocah-bocah uga wis ora nyebut rama utawa ibu marang wong tuwane, nanging wis migunakake tembung Papa utawa Mama.
"Kenapa menangis terus Teta? Apa karena dinakali Mama?"
"We...weeee... Teta mau dibelikan baju baru...we...wee.."
Teta jenenge ponakanku mau, kepengin ditukokake klambi anyar. Mbokmenawa bapak ibune mung durung sempat wae.
"Besok Pak Dhe belikan ya...mau enggak?"Krungu jawabanku mau, dheweke banjur katon lega.
Ngusap luh neng pipine, senajan ta isih mimblik-mimblik manja banget.
"Besok Pak Dhe belikan yang namanya celana kodhok ya?
Tahu enggak kamu?"
Jawabane ponakanku mung gedheg-gedheg. Ora ngerti apa kuwi sing jenenge kathok kodhok. Kamangka dhek jaman cilikanku, kathok kodhok kuwi istimewa banget. Saben bocah yen krungu tembung kathok kodhok bisa banjur senenge ora mekakat. Kathok kodhok dadi favorite bocah-bocah. Mergane yen dienggo anget tur ora mlotrak-mlotrok.
Aku banjur crita marang ponakanku ngenani kathok kodhok kuwi.
Sawatara crita bab kathok kodhok, pikiranku kelingan dhek jaman semana aku duwe kathok kodhok sing anyar. Aku dolanan ingkling karo kanca-kancaku neng ngomah. Nanging, blaik, ing tengah-tengahe dolanan ingkling, aku ngebrok (ngising neng kathok). Suara pret....preet....preeet.... banjur ambune wah...jan ora karuwan! Kanca-kancaku banjur padha bengok alok:
"Oeeee, Letug ngebrok! Letug ngebrok!" Mboko siji kanca-kancaku padha mlayu nyingkiri aku karo nutup irunge.
Aku mung bisa nangis nggugug ditinggal kanca-kancaku. Aku nangis merga kathok kodhokku sing anyar dadi reged kena abyuran saka wetengku.
Ora let suwe ana sing nyedhaki aku, nanging, sing nyedhaki aku ora liya ya ibuku. Aku ora dinesoni. Ibuku malah mung gumujeng. Aku banjur dicandhak digawa menyang WC
Ibuku ora wegah ngresiki regedanku. Ibuku ora wegah nyedhaki ambune regedanku. Ibuku ora wegah nyandhak awakku lan nyawiki aku. Ibuku ora duka weruh kathok kodhok anyarku dadi reged. Lan aku banjur meneng anggonku nangis. Aku mandeng ibu sing isih gumujeng lan gawe tentreme atiku.
Kelingan pengalaman mau, aku mung bisa ngguyu dhewe. Kathok kodhokku sing anyar wis reged lan mambu. Nanging aku bisa nemu gumuyune ibu sing ora ilang saka rasaku.
Yen ing kulawarga isih ana ibu sing bisa gumuyu, ngresiki reregedaning anak, sepira begjane wong neng alam donya yen akeh sing isih padha bisa gumuyu uga ngresiki reregeding urip bebrayan.
"Kang Letug, tulung ya, dijaga anakku iki.Dineng-nengi ben ora ngganggu. Aku jan lagi buneg tenan lho." Panjaluke adhiku wadon iki.
"Ya, dak neng-nengane." Aku banjur mlaku nyedhaki ponakanku sing umure durung ana limang taun.
"Udah yah...Mama sedang sibuk tuh. Kan kasihan kalau adik nangis terus.." Aku omong nganggo basa Indonesia.
Pancen bocah jaman saiki basa Jawa sing alus ora padha ngerti. Mulane ing kulawargane adhiku, basa padinane campur. Malah luwih akeh padha nganggo basa Indonesia. Rasane lucu yen aku nyoba nganggo basa Jawa sing alus. Bocah-bocahe padha ora seneng. Banjur miwiti nganggo basa Indonesia.Bocah-bocah uga wis ora nyebut rama utawa ibu marang wong tuwane, nanging wis migunakake tembung Papa utawa Mama.
"Kenapa menangis terus Teta? Apa karena dinakali Mama?"
"We...weeee... Teta mau dibelikan baju baru...we...wee.."
Teta jenenge ponakanku mau, kepengin ditukokake klambi anyar. Mbokmenawa bapak ibune mung durung sempat wae.
"Besok Pak Dhe belikan ya...mau enggak?"Krungu jawabanku mau, dheweke banjur katon lega.
Ngusap luh neng pipine, senajan ta isih mimblik-mimblik manja banget.
"Besok Pak Dhe belikan yang namanya celana kodhok ya?
Tahu enggak kamu?"
Jawabane ponakanku mung gedheg-gedheg. Ora ngerti apa kuwi sing jenenge kathok kodhok. Kamangka dhek jaman cilikanku, kathok kodhok kuwi istimewa banget. Saben bocah yen krungu tembung kathok kodhok bisa banjur senenge ora mekakat. Kathok kodhok dadi favorite bocah-bocah. Mergane yen dienggo anget tur ora mlotrak-mlotrok.
Aku banjur crita marang ponakanku ngenani kathok kodhok kuwi.
Sawatara crita bab kathok kodhok, pikiranku kelingan dhek jaman semana aku duwe kathok kodhok sing anyar. Aku dolanan ingkling karo kanca-kancaku neng ngomah. Nanging, blaik, ing tengah-tengahe dolanan ingkling, aku ngebrok (ngising neng kathok). Suara pret....preet....preeet.... banjur ambune wah...jan ora karuwan! Kanca-kancaku banjur padha bengok alok:
"Oeeee, Letug ngebrok! Letug ngebrok!" Mboko siji kanca-kancaku padha mlayu nyingkiri aku karo nutup irunge.
Aku mung bisa nangis nggugug ditinggal kanca-kancaku. Aku nangis merga kathok kodhokku sing anyar dadi reged kena abyuran saka wetengku.
Ora let suwe ana sing nyedhaki aku, nanging, sing nyedhaki aku ora liya ya ibuku. Aku ora dinesoni. Ibuku malah mung gumujeng. Aku banjur dicandhak digawa menyang WC
Ibuku ora wegah ngresiki regedanku. Ibuku ora wegah nyedhaki ambune regedanku. Ibuku ora wegah nyandhak awakku lan nyawiki aku. Ibuku ora duka weruh kathok kodhok anyarku dadi reged. Lan aku banjur meneng anggonku nangis. Aku mandeng ibu sing isih gumujeng lan gawe tentreme atiku.
Kelingan pengalaman mau, aku mung bisa ngguyu dhewe. Kathok kodhokku sing anyar wis reged lan mambu. Nanging aku bisa nemu gumuyune ibu sing ora ilang saka rasaku.
Yen ing kulawarga isih ana ibu sing bisa gumuyu, ngresiki reregedaning anak, sepira begjane wong neng alam donya yen akeh sing isih padha bisa gumuyu uga ngresiki reregeding urip bebrayan.
I.
Wangsulana pitakonan iki adhedhasar
Cerkak ing ndhuwur!
1.
Sebutna 5 paraga ing cerkak mau!
2.
Sebutna wewatekane para paraga mau
3.
Nggunakake alur kepriye? Wenehana
alesane!
4.
Tulisen
3 amanat cerkak mau!
5.
Kira-kira judhul apa sing paling cocok
kanggo cerkak ing ndhuwur?
__________________________________
PREDIKSI
SOAL UJIAN BAHASA JAWA
TAHUN
PELAJARAN 2011/2012
BERDASARKAN
KISI-KISI
Wacan
1
Poma-poma
wekas mami,
Anak
putu aja lena,
Aja
ketungkul uripe,
Lan
aja duwe kareman,
Marang
pepaes donya,
Siyang
dalu dipun emut’
Yen
urip manggih hantaka.
(Serat Wulangreh : Sri Paku Buwana IV)
1. Nitik
guru gatra, guru wilangan, lan guru lagune rumpakan ing ndhuwur kalebu tembang
macapat ......
a. Asmaradana
b. Sinom
c. Dhandhanggula
d. Pangkur
2. Siyang
dalu dipun emut, yen urip manggih antaka.
Tembung antaka, tegese .....
a. Cilaka
b. Bebaya
c. Mati
d. Rugi
3. Surasane utawa intisarine tembang ing ndhuwur yaiku
.....
a. Mumpung
isih ana donya kudu tansah seneng-seneng
b. Wong
kudu tansah nggatekake uripe ing donya
c. Wong
kudu eling yen wong urip iku bakale mati, mula kudu golek sangu
d. Sing
penting mikirke donya aja nganti lena
Wacana
2
ATI
Mung
siji, kabeh padha nduweni/
Merga
kuwi manungsa bisa ngrasa,
Ngrasa
seneng bungah lan susah,
Malah
....
Manungsa
uga bisa kakehan polah
Ala
lan becik ing uripe
Gumantung
saka barang siji iki,
Ati
.....
Iya
ati ludira kang kenthel
Sing
bisa migunani uga bisa mbebayani
Migunani
tumrap wong sing ngati-ati migunakake ati
Ora
drengki lan srei.
4. Manut
wujud lan tata panulise, wacan ing ndhuwur awujud .....
a. Tembang
macapat
b. Parikan
c. Wangsalan
d. Geguritan
5. Titikan
kang baku jinis karangan ing ndhuwur yaiku .....
a. Kudu
ana guru gatra, guru wilangan lan guru lagune
b. Mardika,
bebas gumantung kang ngripta
c. Kudu
nggunakake purwakanthi swara
d. Mardika,
nanging kudu ana tembunge kuna
6. Migunani
tumrap wong sing ngati-ati migunakake ati.
Dasanamane tembung ati yaiku ....
a. Manah,
kalbu, wardaya, penggalih, driya
b. Sungkawa,
susah, sedih, rudatin
c. Badan,
sarira, angga
d. Giri,
aldaka, ancala, arga, ardi
7. ....Iya
ati ludira kang kenthel....
Tembung
ludira nggadhahi teges ...
a. Awak
b. Ati
c. Getih
d. Jantung
8. Nggarap
soal iku aja kesusu. Bapak utawa Ibu Pengawas bakal nunggu sarampunge.
Ater-ater
sa- ing tembung sarampunge tegese .....
a. Padha
rampung
b. Durung
rampung
c. Nganti
rampung
d. Supaya
rampung
Wacana
3
Mingkar-mingkuring
angkara,
Akarana
karenan mardi siwi,
Sinawung
resmining kidung,
Sinuba
sinukarta,
Mrih
kretarta pakartining ngelmu luhung,
Kang
tumrap neng tanah Jawa,
Agama
ageming aji.
(Saking Serat
Wedhatama)
9. Tembang
Pangkur ing ndhuwur pethikan Serat Wedhatama, anggitane ...
a. R.
Ng. Ranggawarsita
b. Sri Mangkunagara
IV
c. Sri
Paku Buwana IV
d. Hamengkubuwana
IX
10. Guru
wilangan lan guru lagune gatra pungkasan, yaiku ....
a. 8a b. 8e c. 8u d. 8i
11. Mingkar-mingkuring
angkara,
Ukara
kasebut migunakake purwakanthi ....
a. Guru
swara
b. Guru
sastra
c. Guru
basa
d. Guru
gatra
12. Ukara
kang migunakake parikan yaiku ....
a. Ngasah
arit nganti landhep.
Dadi
murid, kudu sregep
b. Jenang
sela, wader kalen sosondheran
Apuranta
yen wonten lepat kawula.
c. Wiwawite
lesmbadhonge.
Uwi
dawa uwite, tales amba godhonge
d. Sapa
jujur bakal mujur
13. Pawongan
kang katone sepele, durung mesthi mangkono kasunyatane. Sapa ngerti bathok bolu isi madu. Saloka iki nduweni
teges ....
a. Wong
pinter kumudu kudu dijaluki piwulang
b. Wong
bodho mung kanggo ganep-ganep yen ana kekurangane
c. Wong
asor nanging sugih kapinteran
d. Wong asor nanging sugih bandha
14. Nyaron
bumbung, nganti cengklungen anggonku nunggu tekamu.
Rumpakan
iki kalebu wangsalan, batange ....
a. Gambang
b. Suling
c. Bumbung
d. Angklung
15. Yen
mangan ora kena karo turu, mengko mundhak dadi uler. Sejatine ora mangkono, yen
mangan karo turu bisa keselak. Pratelan iku kalebu gugon tuhon kang isi ....
a. Salugu
b. Wewaler
c. Pralambang
d. Pitutur
sinandhi
16. Wara
Sembadra lamun cinandra alise .... athi-athine .....lathine ......
Panyandra
kang bener yaiku .....
a. Nanggal
sepisan, ngudhup turi, manggis karengat
b. Njlirit,
ngudhup mlathi, manggis karengat
c. Mbawang
sabungkul, ngudhup turi, tumengeng tawang
d. Nanggal
sepisan, ngandhan-andhan, ngudhup mlathi
17. Wara
Srikandhi manawa cinandra pakulitane .... mripate .....eseme .....
Panyandra
kang bener yaiku ....
a. Mblarak
sempal, tumengeng tawang, sumringah
b. Ireng
manis, ndamar kanginan, pait madu
c. Sumringah,
ndamar kanginan, pait madu
d. Kuning,
merak ati, manis
18. Mbah
mangun mongkog atine. Putune sing gedhe dadi tentara. Putu sing nomer loro dadi
dhokter. Msau esuk Mbah Mangun krungu kabar yen putune sing ragil ketampa dadi
pilot. Kahanane Mbah Mangun iku bebasane .....
a. Karubuhan
gunung
b. Ngubak-ubak
banyu bening
c. Kakehan
gludhug kurang udan
d. Kebanjiran
segara madu
19. Bu
Guru : “Para siswa sapa kang ngerti, Raden Ajeng Kartini iku lair tanggap
pira?”
Siswa : ..................................
Wangsulane siswa kang bener .....
a. Setunggal
likur April
b. Kalihdasa
setunggal April
c. Selikur
April
d. Sijilikur
April
20. Ukara
kang migunakake ngoko alus yaiku ....
a. Bapak
lan Ibu wis rawuh
b. Bapak
lan Ibu wis teka
c. Bapak
kaliyan Ibu sampun rawuh
d. Bapak
kalih ibu empun dugi
21. Ukara
ing ing ngisor iki migunakake seselan –um, kejaba
......
a. Sakehing
tumindake bocah iku ora ana kang bener
b. Bubar
acara rapat, katon meja kursi isih jumpalitan
c. Bocah
kae kok gumuyu dhewe
d. Wah
bayeme wis gumobor
22. Ukara
ing ngisor iki kang migunakake tembung camboran yaiku .....
a. Pak
Sastra ngingu iwak lele ing blumbang
b. Ibu
kondur saka pasar ngasta oleh-oleh mata kebo
c. Awakku
krasa anget sawise ngombe wedang jae
d. Pak
Jaya kagungan kebo bule cacahe loro.
23. Ukara
ing ngisor iki migunakake tembung saroja,
kajaba ......
a. Tindak
tanduke Santi pancen apik tenan
b. Nganggoa
tatakrama ing ngendi wae
c. Muga-muga
ora ana godha rencana
d. Aku
mangan randha royal entek papat
24. Ukara
kang migunakake tembung khusus yaiku .....
a. Saben
esuk aku mangkat sekolah numpak sepedha onthel
b. Yen
arep nyabrang dalan gedhe kudu ngawasake kiwa tengen akeh kendharaan!
c. Akeh
wit-witan kang padha rubuh kena angin puting beliung
d. Janganan
ing warung iku pepak tenan
25. Gatekna
ukara ngisor iki!
(1) Dhik,
jupukna garisan ana meja kamarku!
(2) Mangga
lenggah rumiyin Mbah!
(3) Yen
kowe sela, ayo ngrewangi resik-resik omah
(4) Dhik,
aja kok bedholi tanduran iku ya!
Ukara–ukjara
ing ndhuwur kang kalebu ukara pangajak yaiku ....
a. (1),
(2) c. (2), (3)
b. (1),
(3) d. (3), (4)
26. Gatekna
ukara ngisor iki!
(1)
Suwekan kertas ing jubin kuwi jupukana!
(2)
Yen kowe mumet ngombea obat dhisik!
(3)
Ngombea obat mumet mau-mau saiki wis
mari
(4)
Mangana akeh kae awakmu tetep kuru
Kang kalebu ukara sambawa yaiku .....
a.
(1), (2) c. (2), (3)
b.
(1), (3) d. (3), (4)
Wacana 4
Amenangi jaman edan,
Ewuhaya ing pambudi,
Melu edan nora tahan,
Yen tan melu anglakoni,
Boya keduman melik,
Kaliren wekasanipun,
Dilalah karsa Allah,
Begja-begjane kang lali,
Luwih begja kang eling lawan waspada.
(Serat
Kalatidha)
27. Amenangi
jaman edan.
Amenangi
tegese .....
a. Nyedhaki,
marani
b. Ngedohi,
nglungani
c. Nyingkiri,
ngendhani
d. Meruhi,
ngalami
28. Manut
tembang ing ndhuwur, wong sing ngalami jaman edan bakal bingung utawa ewuh
amarga ......
a. Arep
melu ngedan ora tahan, nanging yen ora melu nglakoni ora keduman apa-apa
b. Yen
melu ngedan boya keduman melik
c. Sing
melu ngedan uripe bakal mulya
d. Sing
ora tahan uripe bakal susah
29. Ana
ing jaman edan kuwi, wong sing luwih beja yaiku wong sing eling lan waspada.
Kang dikarepake eling yaiku ......
a. Eling
marang jaman edan
b. Eling
marang pimpinan
c. Eling
marang Kang Maha Kuwasa
d. Eling
marang jejibahan/tugas
30. Tembang
Sinom Serat Kalatidha ing ndhuwur iku anggitane ....
a. Mangkunagara
IV
b. R.
Ng. Ranggawarsita
c. Pakubuwana
IV
d. Yasadipura
I
Wacana
5
Lamun
sira anggeguru kaki,
Amiliha
manungsa kang nyata,
Ingkang
becik martabate,
Sarta
kang wruh ing kukum,
Kang
ngibadah lawan wirangi,
Sokur
oleh wong tapa,
Ingkang
wus amungkul,
Tan
mikir pawehing lyan,
Iku
pantes sira guronana kaki,
Sartane
kawruhana.
(Serat Wulangreh, Sri PakubuwanaIV)
31. Nitik
guru gatra, guru wilangan lan guru lagune tembang ing ndhuwur ....
a. Dhandhanggula
b. Sinom
c. Asmaradana
d. Mijil
32. Isi
utawa surasane tembang ing ndhuwur yaiku .....
a. Tuntunan
tata carane dadi guru
b. Tuntunan
tata carane tapa/prihatin
c. Tuntunan
kanggo wong sing arep golek guru/maguru
d. Tuntunan
lan tatakramane ngajeni marang guru
33. Kang
ngibadah lawan wirangi, Tembung wirangi
tegese ....
a. Isin
nglakoni ala
b. Seneng
tumindak ala
c. Tumemen
d. Seneng
prihatin
34. Ukara
ing ngisor iki migunakake homonim
a. Simbah
kagungan wayah gangsal
Wayah
bengi kalong padha mabur
b. Lemper
iki wadhahana lemper kuwi
c. Olehe
sekolah nganti tutug
Tutuke
lara sariawan
d. Klambine
bathik mawa kembang-kembang
Aku
nganggo klambi bathik saben dina Setu
35. Ukara
ing ngisor iki kang kalebu homograf mapan ing ukara ....
a. Supaya
aman nyelengi wae ing bank
Dadang
iku putrane Bang Somad
b. Kula
gadhah rasukan cemeng
Cemeng
iku anak kucing
c. Dhandhanggula
kalebet sekar macapat
Sekar
mawar menika sae sanget
d. Wetengku
krasa ngelih
Amir
ngelih meja menyang ruang guru
Wacana
6
“Bubar
upacara bendera, kowe diundang Pak Broto ana ruang kepala sekolah!” kandhane
Antok minangka ketua kelas loro SMP Teladan marang aku.
Aku mung manthuk. Sabanjure, aku
muter dalan nuju ruang kepala sekolah. Pikiranku kebak pitakonan, ana apa
nganti kepala sekolah nimbali aku. Kamangka kepala SMP Teladan nggonku sinau
iki wis kawentar wong kang disiplin, galak, lan ora wigah-wigih menehi ukuman
marang guru utawa murid sing dianggep mbangkang prentahe.
36. Kang
dadi paraga utama (tokoh sentral) ing pethikan cerkak kasebut yaiku ....
a. Pak
Broto
b. Ketua
kelas loro
c. Antok
d. Aku
37. Kedadean
crita kasebut dumadi ing wanci ....
a. Esuk
b. Awan
c. Sore
d. Bengi
38. “Bubar upacara bendera, kowe diundang Pak
Broto ana ruang kepala sekolah!”
Ukara
kasebut yen didaekake basa krama alus .....
a. Bubar
upacara bendere, sampeyan didhawuhi Pak Broto ing ruang Kepala sekolah
b. Bibar
upacara bendera, jenengan dibeluk Pak
Broto wonten ruang Kepala sekolah
c. Bibar
upacara bendera, panjenengan dipunaturi Pak Broto wonten ing ruang kepala
sekolah
d. Bibar
upacara bendera, panjenengan dipuntimbali Pak Broto wonten ruang kepala sekolah
Wacana
7
Yogyanira
kang para prajurit,
Lamun
bisa sami anulada,
Duking
nguni caritane,
Andelira
Sang Prabu,
Sasrabahu
ing Mahispati,
Aran
Patih Suwanda,
Lelabuhanipun,
Kang
ginelung tri prakara,
Guna
kaya purun ingkang den antepi,
Nuhoni
trah utama.
(Serat Tripama : Mangkunagara IV)
39. Ing
Serat Tripama ana satriya telu kang pantes dituladha, yaiku .....
a. Arjunasasrabahu,
Kumbakarna, Sukrasana
b. Patih
Suwanda, Kumbakarna, Adipati Karna
c. Prabu
Rama, Lesmana, Anoman
d. Sumantri,
Anoman, Surya Putra
40. Manut
isine Serat Tripama iku katujokake marang sapa?
a. Katujokake
marang para mudha kang padha sinau ing madyaning pawiyatan/sekolah
b. Katujokake
marang para sepuh kang pantes dadi tuladha utawa conto
c. Katujokake
marang sapa wae kang gedhe labuh labete marang nusa lan bangsa
d. Katujokake
marang para mudha kang duwe jiwa kaprawiran luwih-luwih kanggo prajurit
41. Manut
tembang ing ndhuwur Prabu Harjuna Sasrabahu iku ratu ing ngendi?
a. Ngalengka
b. Mahispati
c. Awangga
d. Ngastina
42. Urutan
sesorah ingkang leres inggih punika ....
a. Pamuji,
wigatining atur, salam pambuka, pangarep-arep, panutup
b. Pamuji,
salam pambuka, wigatining atur, pangarep-arep, panutup
c. Salam
pambuka, wigatining atur, pamuji, pangarep-arep, panutup
d. Salam
pambuka, pamuji, wigatining atur, pangarep-arep, panutup
43. Wasana
kula sekapaken semanten, mbok bilih wonten klenta-klentuning atur, nyuwun
agunging samodra pangaksami.
Perangan
sesorah iki kalebu ....
a. Salam
pambuka
b. Puji
syukur
c. Pangarep-arep
d. Panutup
44. Sebutan
liya pranatacara kaya ing ngisor iki, kajaba
…..
a.
Panata adicara
b.
Panatawara
c.
MC
d.
Pamedhar sabda
45. “Mugi-mugi adicara ingkang sampun karantam
saged lancar kalis ing sambekala”
Kalis
ing sambekala, tegese ......
a. Ora
ana alangan
b. Bisa
becik
c. Bisa
lancar lan nyenengake
d. Becik
lan nyenengake
46. Urutan
adicara rapat OSIS kanggo dhapuk Panitya Study tour iki endi sing bener?
a. Pambuka,
Sapa aruh, Puji Syukur, Isi, Panutup
b. Pambuka,
Tanggap wacana ketua Osis, ndhapuk panitya inti study tour, Usul-usul, Panutup
c. Pambuka,
Waosan ayat Suci Alqur’an, Tanggap wacana Kepala Sekolah, Ndhapuk panitya,
Tanggap Wacana Pembina Osis, Panutup
d. Pambuka,
Tanggap Wacana Kepala Sekolah, Mancawarni, Rapat Inti, Panutup
47. Mangsa
rendheng lemahe padha teles.
Manawa
ditulis aksara Jawa ....
a. ?m=srend_lemaeteles\,
b. ?m=sxnD_Xmh[ateXs\,
c. ?m=srenD_lem[ateles\,
d. ?m=srenF_lemhaeteles\,
48. Tanggal
28 Oktober Sumpah Pemudha
Manawa
katulis aksara Jawa ....
a. ?t=gl:28;[aokTbe/sumPh
pemud.
b.
?t=gl\;27:O[kTobe/sumph
pemud.
c. ?t=gl\:28:O[kTobe/sumPh
pemud.
d. ?t=gl\:29:U[kTobe/sumPh
pemud.
49.
?prk-aidwuhmr=pr
snÒ`isupy s}gepZji.
Unine aksara
Jawa kasebut ....
a. Para Kyai dhawuh marang para santri supaya sregep ngaji.
b. Pak Kyahi dhawuh marang santrine supaya sregep ngaji.
c. Para Kyai paring dhawuh santri-santri supaya sregep
ngaji.
d. Paara Kyai dhawuh para santrine supaya padha sregep
ngaji.
50. Ibu : Coba sowana
simbah menyang
Wonosari!
Teti : Wonten menapa Bu?
Ibu : Ngendikane Bapakmu, simbah kangen
Kowe!
Teti : O inggih, kula siram sakniki lajeng
tindak Wonosari
Ibu : Lha rak kleru olehmu matur, coba
Dibaleni sing bener!
Teti : ........
Ature Teti kang
bener yaiku ....
a.
O inggih, kula adus
samenika lajeng dhateng Wonosari
b.
O inggih, kula adus
sakniki lajeng teng Wonosari
c.
O inggih, kula
siram samenika lajeng dhateng Wonosari
d.
O inggih, kula
pakpung saniki lajeng mlampah dhateng Wonosari
KUNCI
JAWABAN
1. Jawab
: A
Bahasan : Tembang Asmaradana ana 7 gatra,
ciri khususe gatra 3 ana 8 wanda tiba swara e
utawa o
2. Jawab
: C
Bahasan
: Tembung mati dasanamane : antaka, seda,
gugur, lampus, tiwas, ngemasi, palastra
3. Jawab
: C
Bahasan : -
4. Jawab
: D
Bahasan :
Rumpakan ing ndhuwur kalebu guritan jalaran ora kawengku ing aturan guru gatra,
guru wilangan lan guru lagu.
5. Jawab
: B
Bahasan :
Guritan iku puisi bebas ora ana aturan kaya tembang macapat, bebas manut sing
ngarang
6. Jawab
: A
Bahasan
: B = tegese susah, C= tegese awak, D = tegese gunung
7. Jawab
: C
8. Jawab
: C
9. Jawab
: B
Bahasan :
Anggitane Sri Mangkunagara IV kayata : Wedhatama, Tripama, Paliatma, lsp.
10. Jawab
: D
Bahasan :
Etungen jumlah suku katane baris pungkasan lan tibane swara vokal
11. Jawab
: B
Bahasan :
Purwakanthi guru sastra iku sing runtut sastrane utawa konsonane, baris siji
akeh migunakake konsonan: ng, k, r
12. Jawab
: A
Bahasan :
Parikan utawa pantun iku rumpakan kang nduweni sampiran lan isi lan sing umum
nduweni pola persajan ab, ab. B = wangsalan, C = cangkriman wancahan, D =
purwakanthi guru swara
13. Jawab
: C
Bahasan : A =
Gong lumaku tinabuh, B = Timun wungkuk jaga imbuh, D = Asu belang kalung wang
14. Jawab
: D
Bahasan :
Wangsalan unen-unen memper cangkriman, nanging batangane ing ukara candhake
kanthi disamarake. Tembung nyaron bumbung = cengklungen = angklung
15. Jawab
: D
Bahasan : Gugon
tuhon pitutur sinandhi, gugon tuhon kang isi nasehat nanging ora dikandhakake
kanthi terus terang. Gugon tuhon salugu = gugon tuhon bocah sukerta contone:
bocah kedhana-kedhini, gugon tuhon wewaler = isi larangan conto dolan menyang
Parangtritis ora oleh nganggo sandhangan kang rupane ijo.
16. Jawab
: A
Bahasan :
Nyandra iku ngandhakake beciking perangane badan. Ngudhup mlathi = irunge,
tumengeng tawang = idepe, mbawang sebungkul = mripate, ngandhan-andhan =
rikmane/rambut
17. Jawab
: B
18. Jawab
: D
Bahasan: A =
nampa kasusahan, B = gawe rusuh ing papan kang wis tentrem, C = akeh janjine
ora ana buktine, D = nampa kabegjan kang gedhe
19. Jawab
: C
Bahasan :
selikur (krama ngoko)
20. Jawab
: A
Bahasan : Ngoko
alus basa campuran antarane ngoko lan krama inggil, sing dikramakake inggil
kriya utawa kata kerja, kata benda, kata sifat kanggo/tumrap wong liya. A = ngoko alus, B = ngoko lugu, C
= krama inggil, D = krama madya
21. Jawab
: B
Bahasan :
jumpalitan asale saka tembung ling jumpalit + panambang –an; A tumindake = -um
+ tindak +e; C gumuyu = -um +guyu; D gumobor = -um + bobor
22. Jawab
: B
Bahasan :
Tembung camboran iku tembung loro kang digandheng dadi siji dadi tembung kang
anyar , tegese uga melu anyar. Mata kebo iku arane panganan
23. Jawab
: D
Bahasan :
Tembung saroja, tembung loro kang nduweni teges meh padha utawa padha
digandheng dadi siji. Tindak = tanduk; tata = krama; godha = rencana. D randha
royal kalebu tembung camboran
24. Jawab
: A
Bahasan :
Tembung khusus iku tembung kang cakupane luwih sempit. A= sepedha onthel tembung
khusus; B = kendharaan tembung umum;
C = wit-witan
tembung umum; D = janganan tembung
umum
25. Jawab
: C
Bahasan :
Titikane ukara pangajak nganggo tembung: ayo, mangga, suwawi
26. Jawab
: D
Bahasan: Ukara sambawa iku ukara
kang
nduweni teges: upama, senajan,
mokal,
pangarep-arep. Titikane, predikate
mawa
panambang –a, -ana, -na, -en lan
biasane
predikate manggon ing ngarep
27. Jawab
: D
28. Jawab
: A
29. Jawab
: C
30. Jawab
: B
Bahasan :
anggitane R. Ng. Ranggawarsita kayata: Serat Kalatidha, Jaka lodhang,
Jitabsara, Paramayoga, Jitapsara, Lsp.
31. Jawab
: A
Bahasan :
Tembang sing cacahe gatra ana 10 mung tembang Dhandhanggula
32. Jawab
: C
33. Jawab:
A
34. Jawab
: A
Bahasan :
Homonim tembung kang padha tulisane, padha ucapane nanging beda tegese tuladha
: wayah tegese putu lan wektu.
35. Jawab
: B
Homograf tembung
kang tulisane padha nanging ucapan lan tegese beda, bedane ana ing swara taling
lan pepet tuladha cemeng : ireng lan anak kucing
36. Jawab
: D
37. Jawab
: A
38. Jawab
D
39. Jawab
: B
Bahasan: Patih
Suwanda = Raden Sumantri, Adipati Karna = Surya Putra, Karna Basusena
40. Jawab
: D
41. Jawab
: B
Bahasan
: Ratu Ngalengka Rahwana/Dasamuka, Ratu Awangga Adipati Karna, Ratu Mahispati
Harjuna Sasrabahu, Ratu Ngastina Duryudana/Kurupati
42. Jawab
: D
43. Jawab
: D
Tidak ada komentar:
Posting Komentar